Ảnh minh họa

Tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Phương, Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Cần Thơ chất vấn Thủ tướng Chính phủ "Chúng ta đã và đang nói rất nhiều về đào tạo nhân tài và đào tạo nguồn lực chất lượng cao cho phát triển đất nước, điều này rất đúng, rất quan trọng và chắc ai cũng đồng ý. Tuy nhiên, thực tế là đất nước có nhiều nhân tài nhưng chưa đầu tư trọn vẹn cho sự phát triển nhân tài, những người học giỏi phải tự chi trả chi phí, hay nói cách khác họ muốn thành nhân tài cho đất nước phải tự trang trải mọi chi phí trong quá trình học tập. Ở rất nhiều quốc gia, Chính phủ có chương trình học bổng quốc gia thường xuyên để cấp học bổng toàn phần hay bán phần cho những người học giỏi. Đề nghị Thủ tướng cho biết, trong thời gian tới, Chính phủ có thể dành ngân sách để xây dựng chương trình học bổng quốc gia hàng năm, cung cấp học bổng cho học sinh, sinh viên giỏi không?".

Về nội dung chất vấn trên, Thủ tướng Chính phủ trả lời như sau: Về quy định chế độ học bổng cho học sinh, sinh viên (HSSV) hiện nay, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu xây dựng chính sách, chế độ đầu tư đào tạo nhân tài và đào tạo nguồn lực chất lượng cao. Về nội dung này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 44/2007/QĐ-BGDĐT ngày 15/8/2007 và Thông tư số 31/2013/TT-BGDĐT ngày 01/8/2013 sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 2 Quyết định số 44/2007/QĐ-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về học bổng khuyến khích học tập đối với học sinh, sinh viên trong các trường chuyên, trường năng khiếu, các cơ sở giáo dục đại học và trung cấp chuyên nghiệp thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Theo đó, học bổng khuyến khích học tập đối với học sinh học tại các trường chuyên, các trường năng khiếu nghệ thuật, thể dục thể thao: mức học bổng khuyến khích học tập cấp cho một học sinh một tháng tối thiểu bằng ba lần mức học phí hiện hành của trường trung học phổ thông chuyên tại địa phương; học bổng khuyến khích học tập đối với học sinh học tại trường trung học phổ thông chuyên thuộc một số trường đại học: mức học bổng khuyến khích học tập cấp cho một học sinh do hiệu trưởng nhà trường quy định nhưng không thấp hơn mức trần học phí hiện hành mà học sinh đó phải đóng tại trường; đối với những trường không thu học phí: mức học bổng tối thiểu bằng ba lần mức trần học phí của trường trung học phổ thông tại địa phương.

Học bổng khuyến khích học tập đối với HSSV học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học có ba mức: học bổng loại khá, học bổng loại giỏi và học bổng loại xuất sắc. Các mức học bổng khuyến khích nếu HSSV đạt mức học bổng loại khá sẽ bù được khoản học phí họ phải đóng cho các cơ sở đào tạo, còn đối với HSSV đạt loại giỏi và xuất sắc mức học bổng khuyến khích học tập, ngoài việc chi trả được học phí phải đóng góp cho cơ sở đào tạo thì một phần học bổng còn lại sẽ hỗ trợ trang trải thêm các khoản chi phí học tập khác.

Ngoài chế độ học bổng khuyến khích học tập của Đảng, Nhà nước, hiện nay các trường đều có các học bổng riêng của trường dành cho các sinh viên giỏi, sinh viên xuất sắc cũng là những nguồn động viên đối với các HSSV có thành tích học tập xuất sắc trong các nhà trường.

Các chính sách hỗ trợ khác để thu hút, động viên HSSV giỏi

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ học bổng, năm 2017 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 140/2017/NĐ-CP quy định chính sách thu hút và tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học làm việc tại các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến cấp huyện; các đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang. Đây là một chính sách đặc thù thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với việc đầu tư cho đào tạo, thu hút, sử dụng nhân tài cho đất nước và là động lực đối với HSSV trong quá trình học tập và rèn luyện từ bậc phổ thông đến đại học.

Chính sách vay vốn tín dụng đối với HSSV cũng góp phần không nhỏ để động viên HSSV trong học tập. Từ khi thực hiện chính sách này đã không còn tình trạng HSSV phải bỏ học vì khó khăn về kinh tế.

Trong công tác tuyển sinh đi học đại học bằng học bổng ngân sách nhà nước, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý, xem xét cấp học bổng cho HSSV đạt giải Olympic quốc tế, có năng khiếu đặc biệt trong một số lĩnh vực, ngành nghề đặc thù theo nhu cầu nhân lực trình độ cao (Quyết định số 599/QĐ-TTg ngày 17/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ).

Ngoài ra, nhằm khuyến khích sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học tại các trường đại học, từ năm 2001 còn có chính sách ưu tiên cấp học bổng cho những sinh viên chủ trì thực hiện các công trình đạt giải nhất giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học” do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức nếu sinh viên tốt nghiệp đại học với kết quả khá, giỏi, đủ trình độ ngoại ngữ để đi học sau đại học ở nước ngoài.

Thời gian tới, Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan liên quan rà soát, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi bổ sung chính sách học bổng khuyến khích học tập đối với HSSV để tiếp tục tạo động lực cho các HSSV có thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.